In memoriam: acht eeuwen begijnengeschiedenis – In memoriam: eight centuries of beguine herstory

(English: see below)

Op 14 april 2013 overleed Marcella Pattyn, laatste begijn ter wereld. Haar dood betekende het einde van acht eeuwen uniek erfgoed. In de meeste literatuur krijgen we een beeldvorming aangemeten die hen ofwel versuikerd tot naïeve vrouwen ofwel opgehemeld tot ‘supervrouwen’. Beide stereotypen beantwoorden geenszins aan menselijkheid, noch aan de realiteit van het begijnse leven. Ze getuigen van van een snel, ongegrond oordeel als een armoedige kennis van hun geschiedenis.

19620234

De tien laatste Bredase begijnen (20e eeuw). Foto uitsluitend voor educatief gebruik. –  Foto: door L.P. le Grand, collectie Stadsarchief Breda, id.nr. 19670284.

De begijnen hebben een nieuwe levensstijl en een nieuw literair genre op hun naam staan: zonder hen zou de mystieke literatuur er anders hebben uitgezien. Zij pionierden door over hun spiritueel-religieuze theologie in de volkstaal neer te schrijven én te kiezen voor het single leven in verbinding met andere vrouwen. In 1998 kroonde UNESCO dertien Vlaamse begijnhoven tot Werelderfgoed.

mechtildboek

13e eeuwse begijn Mechtild van Maagdenburg pionieerde in de volkstaaltheologie met ‘Het vloeiende licht van de godheid’

De begijnen, als Europees fenomeen, hielden acht eeuwen lang stand ondanks dubieuze kerkelijke boodschappen, een veranderende tijdsgeest en pandemieën zoals de pest en de cholera. De begijnen namen hun hele geschiedenis een actieve rol op. Ze leverden belangrijke bijdragen aan de textielnijverheid, waren kundig als medisch personeel en voorzagen voedsel en hulp aan mensen met financieel beperkte middelen. ‘s Werelds laatste begijn, Marcella Pattyn, sloot de begijnse geschiedenis af met haar vurige wens tot en uitoefening van zorg voor chronisch zieke mensen. In haar laatste jaren op het Kortrijkse begijnhof fungeerde zij als toeristische trekpleister. Deze rol gebruikte ze om zelfgemaakte poppen te verkopen ten voordele van ziekenondersteuning.

marcella

Marcella Pattyn (1920-2013)

Haar overlijden was wereldnieuws, reikte tot de media in onder meer Polen en Amerika én zette haar als eerste Vlaming neer in het gerenommeerde tijdschrift ‘The Economist’.

(In English)

On April 14th 2013 Marcella Pattyn, last beguine of the world, past away. Her death meant the end of eight centuries of singular heritage; the beguine movement was one of the largest movement in herstory. Literature about the beguines reduces them mostly to sugary, naïve women or glorifies them to ‘super women’. Those stereotypes have nothing in common with their humanity, nor with the daily reality of beguine life. Using those stereotypes show a quick judgement and poor knowledge about the beguine herstory.

19620234

The ten last beguines of Breda (20th century). Photo exclusively for educational purpose. –  Photo: by L.P. le Grand, collection City Arhives of  Breda, id.nr. 19670284.

The beguines invented a new life style and a new genre of literarture: our knowledge of mysticism would not be the same without them. Pioneering by writing about theology in  the vernacular and by choosing to live a single life in connection with similar women. In 1998 UNESCO labeled thirtheen Flemish beguinages World Heritage.

mechtildboek

13th century beguine  Mechtild  Magdenburg pioneered in vernacular theology by writing ‘The flowing light of the godhead’.

The beguine movement existed eight centuries through church messages, changing times and pandemics, e.g. cholera and the Black death. Through their herstory the beguines were actively involved in medical care, also providing food and aid for people with less financial resources. Marcell Pattyn, worlds last beguine, ended beguine herstory with this spirit of taking care: she specified her work to chronic ill people. During her last years as beguine on the beguinage of Kortrijk, Marcella sold puppets to gather financial support for ill people.

marcella

Marcella Pattyn (1920-2013)

Marcella’s passing made world news, even Polish media reported it. ‘The Economist’, one of the most renowed international magzaines honoured her with an article, making her the first Flemish person to get press attention in this British newspaper.

© D. Van Linden