Ankeren in herstorisch erfgoed…/ Finding an anchor in herstorical heritage

Er zijn ‘durvers’, mensen die het me openlijk vragen, anderen die pas na een lang gesprek en met de nodige aarzeling de woorden op tafel leggen: ‘Maar waar komt uw passie vandaan? Wat vind u in dit erfgoed dat zo bezielend is dat u erover leest, schrijft en gidst?’ In het vrouwenerfgoed tref ik verschillende zaken, eigenlijk zo’n 1001 dingen. Bij twee ervan sta ik uitgebreider stil.

• een anker: Hedendaags leven we in een cultuur waarin de rede, materialisme, dualisme, emotionele en spirituele isolatie en overconsumptie hoogtij vieren. Een gelijkaardig tijdsklimaat kenmerkt de periode van de beweging van de vrouwen en mannen, respectievelijk begijnen en begaarden genoemd: opkomend materialisme en een kerkelijke/spirituele wanpolitiek. Zij droegen andere waarden uit: zorg voor elkaar, zelfstandigheid als vrouw en een éénheidsbeleving – spiritualiteit stond centraal en kwam zowel tot uiting in hun werk als hun gebeden (‘werken is bidden en bidden is werken’). Net als elke andere beweging was hun levenswandel niet perfect, doch hun waarden en normen legden een fundament qua levenswijze die zo’n 800 jaar heeft standgehouden. Deze norm vormt een persoonlijke leidraad, een anker in de hedendaagse wereld.

Verpozen op het hof van Sint-Amandsberg.

• Herstory: mijn scholing leerde me enkel de geschiedenis van en door mannen geschreven, History. De wijze vrouwen gaven me het begin van herstorisch erfgoed: geschiedenis van mijn ‘voorvrouwen’. In het vinden van een identiteitsbeleving acht ik deze informatie, in woord en beeld, een noodzakelijk recht. Dit recht wordt vrouwen (en mannen) in onze cultuur afgenomen en het zijn vrouwen die het (steeds opnieuw) moeten claimen*. Elk werk, verhaal of document vormt een nieuw stukje voedingsbodem op mijn herstorisch pad. De wijze vrouwen toonden me een uniek en allesomvattend stuk herstory: 800 jaar bestaan en erfgoed nalatende op én spiritueel én economisch én politiek én identeitsvlak – wie doet beter?

* Wat zegt dit over onze maatschappij?

© Debby Van Linden

There are a few people who ask me directly and very openly, others who try to pose the question after a long conversation: ‘What is the root of your  beguine passion? What do you find in this heritage touching your soul so much that you write, lecture and give guide tours about it?’ Actually, in this herstorical heritage I find a million things. I will give two of those things a closer view.

• An anchor: Our Western culture today presents values as ‘reason’, ‘materialism’, ‘dualism’, ’emotional disconnection’ and ‘overconsumption’ and places them on a high level. We search for spiritual anchors on how to live our lives. At about the same situation was a reality in the time period of the rising of the women and men, called ‘beguines’ and ‘begards’. They too, at that time as a reaction to the Churches injustices, searched for new values: they decided to follow a life of sobriety and care for others. Their spirituality was one of ‘oneness’: their work was a prayer. For women, such a life also ment having a life independent of a man or Church, having an identity on their own. Just as every other movement their lives were not perfect, but that didn’t stop them for living a herstory of eight centuries! In this spirituality, I have found an anchor, a set of values as a personal guide.

Taking a moment of rest at the beguinage of Sint-Amandsberg…

• Herstory:  at school I learned history, a past written by and made by men. The movement of the wise women, named ‘beguines’, showed me the beginning of herstorical heritage: the past lives of women who did incredible things. In finding my own identity I insist on this information as a basic human right. This human right is taken away from us and it are, most of the time, women who (have to) reclaim it*. Every story, document or picture to me is a piece of ‘nurture’, walking my herstorical path. Those women, called ‘beguines’ showed me a big piece of Herstory: 800 years of existence, leaving us a remarkable heritage on a spiritual, economical and political level plus showing us a new form of identity as a woman – who can do better?

What does this say about our society?

© Debby Van Linden

Begijnendijk: niet zomaar een naam…

Ze tuurt naar haar vroegere grondbezit vanop haar plaats in het centrum en blijft staan in weer en wind… ‘de begijn’ in het hart van Begijnendijk vormt een eerbetoon aan de invloed en geschiedenis van de Aarschotse, wijze vrouwen, ‘begijnen’ genaamd.

De naam van het dorp ‘Begijnendijk’ verwijst naar haar letterlijke betekenis: een samengaan van dijken, opgetrokken rondom de velden en hoeven van het begijnhof van Aarschot. Daar het gebied moerassig was, betekende een dijkenbouw bescherming tegen wateroverlast. De vrouwen gebruikten de weg zelf tevens als processieroute.

Begijnendijk werd tijdens de Franse revolutie een onafhankelijk dorp, losgekoppeld van Aarschot. Sinds 1977 bestaat deze gemeente uit Betekom en Begijnendijk zelf. ‘De Begijn’ staat er sinds 1988, gebeeldhouwd door Jan Peirelinck.

© Debby Van Linden

Bron: ‘Geschiedenis van een dorp. Van Betekom tot Begijnendijk’ in Begijnhofkrant nr. 46, pp. 16-17, winter 2014. De Vrienden van het begijnhof van Turnhout vzw.