Licht in het donker…/ Lights in the dark…

(In English: croll down, please.)

Tijdens deze maand december staan de begijnhoven van Leuven, Turnhout en Kortrijk in ‘vuur en vlam’: lichtjes in het donker herinneren ons in de donkere dagen aan ons eigen innerlijk licht…

Een overzicht:

• begijnhof Leuven: op 12 december wordt het Groot begijnhof met meer dan 5000 kaarsjes verlicht* van 18 tot 21u – een initiatief van ‘De mannen van ’70’.

Leuvense begijnhoflichtjes – foto genomen in 2014

• begijnhof Turnhout: op Kerstavond 24 december van 17u30 tot 21u branden ontelbaar veel theelichtjes* op het hof – dit allemaal dankzij de organisatie van het Begijnhofmuseum en vele vrijwilligershanden. Tevens is het Begijnhofmuseum op hetzelfde tijdstip gratis toegankelijk.

Begijnhof Kortrijk – foto genomen tijdens de lichtperiode in 2014.

• begijnhof Kortrijk: het begijnhof baadt in Kerstverlichting van 5 december tot 3 januari, telkens van 9u ‘s morgens tot 21u ‘s avonds – een initiatief van het O.C.M.W. i.s.m. de Provinciale tuinbouwschool. Het belevingscentrum (‘begijnhofmuseum’) in de Sint-Annazaal is gratis toegankelijk van dinsdag t.e.m. zondag van 10 tot 17u.

© Debby Van Linden

* rekening houdende met de weersomstandigheden

During this month of December several beguinages glow in the dark: in the women cities of Leuven, Turnhout and Kortrijk beautiful candles of Christmas are burning, remembering us to let our own inner light shine…

In detail:

• the beguinage of Leuven: more then 5000 candle lights* will be burning on the 12th of December from 6 to 9 o’clock in the evening – everything is organised by the ‘Mannen van ’70’.

Lights in Leuven – beguinage (2014)

• the beguinage of Turnhout: on Christmas Eve, 24th of December the beguinage will burn candles* all over from 5.30 till 9 o’clock in the evening – this all realised by the Museum of the beguinage and her volunteers. The same time the museum of the beguinage will be free to visit.

Christmas lights at the beguinage of Kortrijk (2014).

• the beguinage of Kortrijk: from the 5th of December till the 3th of January the beguinage is decorated in Christmas spirit (organised by O.C.M.W., decorated by Provinciale tuinbouwschool) – the beguinage is open from 9 in the morning till 9 in the evening. The Experience Center (‘beguinage museum’) will be free to visit from Tuesdag till Sunday from 10 in the morning till 5 o’clock in the evening.

© Debby Van Linden

*as long as the weather makes it possible.

Heilige beschermvrouwen / Holy patronesses

(In English: scroll down, please.)

De naamgeving van de hoven, laat een duidelijk patroon zien: vrouwelijke heiligen in overvloed!  ‘Sint-Elizabethbegijnhof’ (o.a. te Gent/Sint-Amandsberg en Kortrijk), ‘Sint-Catharinabegijnhof’ (o.a. te Breda, Turnhout, Tongeren en Diest) en ‘Onze-Lieve-Vrouw begijnhof’ (o.a. te Gent en te Hoogstraten): een aantal vrouwennamen komen telkens terug.

Catharinabegijnhof te Turnhout.

In hun spiritualiteit en de afbeelding ervan komen de kwaliteiten van deze vrouwen tot uiting. Als we de overeenkomende martelaarschapselementen, typerend voor de beschrijving van heiligenlevens, even terzijde leggen en ons concentreren op de eigenschappen die deze heiligen tentoonspreiden, stuiten we op een pakket aan geestdrift die het leven van de wijze vrouwen in hun 800-jarige geschiedenis als voorbeeld aannamen. Catharina staat bekend als een vrouw met grote overtuigingskracht: ze bracht een groep van mannelijke geleerden op andere gedachten. De symbolen van Elizabeth zijn brood en rozen: beide refereren het wonder dat zij verrichtte, nl. het veranderen van brood in rozen, uit haar schoot voortkomende. Haar attributen verwijzen naar haar werk van naastenliefde en armenzorg én  zijn tevens de symbolen van vrouwelijke kracht – uit de vrouw komt alle leven en voeding voort.

Elizabeth van Hongarije.

Maria sluit het rijtje af: als schepster en moeder van God was zij voor de wijze vrouwen hét voorbeeld bij uitstek. Dankzij haar en haar moeders invloed en wijsheid (heilige Anna) werd Jezus de hartelijke man die we in onze cultuur kennen. De wijze vrouwen droegen dan ook het merendeel van hun hoven aan haar op.

Conclusie: wie ze tot heiligen benoemden, kozen de vrouwen zelf. Ze droegen actief een spiritualiteit uit die in de naam van hun hof tot uiting komt én tevens gesymboliseerde eigenschappen waren die in hun dagelijks leven ingebed waren, gepersonifieerd door een meerderheid aan vrouwen.

© Debby Van Linden

Bronnen:

Simons, W. Cities of ladies. University of Pennsylvannia Press, 2001.

Van der Meer, A. Venus is geen vamp. Het vrouwbeeld in 35.000 jaar Venuskunst. A3 boeken, Geesteren.

Ik we take a close look at the ladies to whom the beguinages are dedicated too, we see a clear pattern: women saints all over! There’s Saint Elisabeth (e.g. in Gent/ Sint-Amandsberg and Kortrijk), Saint-Catherine (e.g. in Breda, Turnhout, Tongeren and Diest) en ‘Our Lady, Mary’: these women return each time, we find them almost in the names of the beguinages, mostly as patronesses.

Beguinage of Saint-Catherine at Turnhout

In the paintings and statues the qualities of these women are shown. If we put aside the martyr elements, typical for saint lives, and focus on the the characteristics of these women, we find strong, spirited saints who became role models for the wise women during their 800 years of existence. Catherine was an intelligent women who showed her wisdom to a group of men scholars and convinced them all of her knowledge. A closer look at the symbols surrounding Elisabeth, tells us more about her life: she carries bread and roses, changing one into the other through her lap. Her symbols refer to care for others and charity and are also symbols of strenght: all life and nurture comes from women.

Elizabeth of Thuringen

Mary was, as ‘mother of god’ and ‘creatress’, the ‘model of all models’ for the beguines. Through her and her mothers knowledge (her mother Anna) and influence, jezus became the man as we know him. Most of the beguinages were dedicated to her.

Conclusion:  the women decided themselves who their saints would be. They choose women who’s qualities matched their spirituality and who’s symbols were relevant in their daily lives.

© Debby Van Linden

Sources:

Simons, W. Cities of ladies. University of Pennsylvannia Press, 2001.

Van der Meer, A. Venus is geen vamp. Het vrouwbeeld in 35.000 jaar Venuskunst. A3 boeken, Geesteren.