(In English: see below)
Toen…
Exact vijf jaar gelden, op 14 april 2013, overleed de laatste begijn, Marcella Pattyn (1920-2013). Haar overlijden staat symbool voor het einde van een eigenzinnige, West-Europese beweging van revolutionaire vrouwen die een eigen levensstijl en een nieuw literair genre creëerden, schrijven over hun religieuze ervaringen in de volkstaal. Begijnen schepten een levensstaat gekenmerkt door vrijheid, spiritualiteit en solidariteit. De begijnenbeweging werd verschillend onthaald en gelabeld door mannen: van ophemeling over respect tot regelrechte vrouwenhaat en doodsvonnissen. De begijnen zelf hadden allerminst problemen met hun eigenwijze levensstaat en verkregen bescherming en steun van de wereldlijke en lokale religieuze macht. Acht eeuwen lang, doorheen alle geschiedkundige ups and downs, bleef hun vrouwenkracht bestaan. Marcella’s dood werd wereldnieuws: The Economist publiceerde een eerbetoon aan haar en deze unieke beweging en in de Poolse krant wPolityce werd ze geroemd. Als begijn legde zij een weg af langs twee vrouwensteden: eerst net geen twintig jaar in het Groot Begijnhof te Sint-Amandsberg om erna naar het Sint-Elisabethbegijnhof te Kortrijk te verhuizen. Marcella’s blindheid hield haar niet tegen om actief deel te nemen aan het begijnse leven: in de ziekenzorg, als muzikante en op het laatst als toeristische trekpleister haar zelfgemaakte begijnenpoppen verkopende. Haar laatste verblijfplaats werd het Sint-Jozefrusthuis, waar ze op 14 april 2013 overleed.
Marcella Pattyn speelt op haar accordion, ter ere van ’60 jaar begijn’ te Kortrijk (1974), haar muzikale kwaliteiten in de belangstelling plaatsende. Rechts van haar voorlaatste begijn van Kortrijk, Augusta Seurynck. Foto copyright: Stad Kortrijk – met toestemming.
Vandaag
Hun geschiedenis werd in 1998 even terug op de bovenste plank gelegd door de erkenning van 13 Vlaamse begijnhoven tot UNESCO-Werelderfgoed. De beeldvorming van de begijnen bleef tot recent zeer nauw, eenvormig, uitsluitend androcentrisch en vaak infantiserend en versuikerend. Archiefonderzoek en een kritische benadering van het androcentrisch denken, toont een wereld van gewiekste persoonlijkheden die hun eigen norm ontplooiden en hieraan vrijmoedig trouw bleven.
(In English)
The past…
Exactly five years ago, on April 14th, Marcella Pattyn (1920-2013), the last beguine passed away. Her death marks the end of eight centuries of beguine movement throug the West of Europe. These women created a revolutionary new way of life and are founders of a new literacy. Beguines created a life of freedom, spirituality and solidarity. The beguines were labeled in different ways by men: from showing respect to ascribing them heavenly features and also hating and murdering them. The beguines themselves had no problem with their lives and recieved support of persons with religieus and worldly powerful positions. Through it all, they existed for 800 years. Marcella’s death was world news: The Economist published a hommage and the Polish newspaper wPolityce honored her. Marcella became a beguine at the Large Beguinage of Sint-Amandsberg, moving 20 years later to the women city of Kortrijk. Her blindness didn’t keep het from living an active beguine life: she took care of ill people, played music and became a tourist attraction, selling her beguine puppets. Her last years she recieved care at Sint-Jozefnursery, dying there on Aril 14th 2013.
Marcella Pattyn, playing the accordion, showing het musical skills at ’60 years beguine’ (1974). At her right beguine Augusta Seurynck. Foto copyright: City of Kortrijk – with permission.
And now?
The past of the beguines has gotten attention in Flanders in 1998 when 13 beguinages were put on the list of UNESCO-World Heritage. The image of the beguines was, until very recently, narrowed by androcentric views and layers of sugar. Recent studies, based on archive material and a critical approach to the androcentric lens, shows a world of women who made their own norm and, above all, stayed loyal to their own voice.
© Debby Van Linden – Met dank aan Informatiebeheer stad Kortrijk voor bruikleen fotomateriaal.
Begijnhovenqueeste 