Herstorisch Anderlecht: wie het kleine niet eert,…

P1060092

Het kleine Anderlechtse begijnhof dateert van midden 13e eeuw en straalt vooral soberheid uit, dit in tegenstelling tot het zusterhof in Brussel-stad. Dit pittoreske hof gaf verblijfplaats aan slechts acht begijnen die een gemeenschappelijk huis betrokken, ook wel een convent genoemd. Voor hun religieuze momenten hadden ze hun eigen bidkapel, doch de misvieringen werden in de nabijgelegen Sint Pieter en Guidokerk gehouden.

P1060089

P1060087

Met de Franse inval in de 18e eeuw ging het begijnhofje over in handen van het Bestuur der Burgerlijke Godshuizen, wat nu het O.C.M.W. noemt. De begijnen konden op hun hof blijven wonen mits betaling van huurgeld. In de 19e eeuw verminderde het begijnenaantal staags tot er geen Anderlechtse begijn meer over was. Het hof kreeg een functie als bejaardentehuis voor vrouwen. Een eeuw later kocht de stad het hof aan, voerde renovatiewerken uit en liet een gedeelte ervan als volksmuseum fungeren (waarbij ook het begijnenleven aan bod komt).

P1060103

Alhoewel de grote barokpoort en de tuin er niet meer is, verschaft de kleinere poort en het binnenplein een groot gevoel van intimiteit en tegelijkertijd stil aandenken aan deze voormalige vrouwengemeenschap.

© Debby Van Linden

Klein en pittoresk Anderlecht

Na een uitgebreid ontbijt stapten we naar de metro richting Anderlecht. In mijn studententijd had ik vooral Brussel-stad leren kennen, Anderlecht zelf was me onbekend. Even voorbij de gigantische Sint-Pieters en Sint-Guidokerk werd het stiller. De bibliotheek passerende, een smal paadje oplopende,… en dan – tot mijn blijdschap – een poort van een ommuurd begijnhof tegenkomende!

ikanderlecht

Eénmaal door de deur kwam een klein binnenplein met twee rijen huisjes en een waterput me tegemoet. Dit kleine, pittoreske begijnhof op deze stille plaats intrigeerde me: grootsheid en bombastische afmetingen vielen in het niets in vergelijking met de bezieling op deze plaats van eenvoud.

P1060085

De hartelijke ontmoeting met Danièle, werkzaam in het begijnhof, was de kers op de taart: zij liet ons ‘All om all’, een documentaire over de begijnengeschiedenis bekijken, lichtte de achtergrond van de DVD toe*, toonde ons het volksmuseum en de kleine bidkapel.

P1060076

Deze piepkleine en intieme ruimte vond ik prachtig: wederom besefte ik ‘grootsheid zit in kleine dingen’. Op het binnenplein ben ik lang gebleven, ik probeerde me voor te stellen hoe het begijnenleven zich hier voltrok. Net voor het verlaten van het hof wees Danièle me op de rozen, groeiende doorheen de prikkeldraad (ter bescherming aangebracht wegens inbraken in het verleden): ‘Ze komen altijd terug, de rozen, echt onuitroeibaar!’ In een flits herinnerde ik me woorden uit het boek dat ik aan het lezen was: ‘rozen staan symbool voor de ziel, voor de Vrouwe, ze komen altijd terug’. Innerlijk verfrist en vol goede moed verliet ik het Anderlechtse hof, uitkijkend naar meer queeste.

* Dit gesprek met Danièle bracht me in contact met Silvana Panciera, een Italiaanse vrouw met dezelfde begijnenpassie. Dit blogstukje draag ik dan ook graag aan beide vrouwen op met een hartelijke ‘Dankuwel! Merci pour le temps et les conversations dans le beguinage! Grazie mille per prendere il tempo di conoscere!’

© Debby Van Linden